سلامت تنها به معنای ساختن بیمارستان یا افزایش تخت بیمارستانی نیست

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی، دکتر علی منتظری رییس پژوهشکده علوم بهداشتی با اشاره به روز جهانی سلامت گفت: هر سال بزرگداشت روز جهانی سلامت در هفتم آوریل برگزار می‌شود. دلیل این امر تاسیس سازمان سلامت جهان در ۷ آوریل سال ۱۹۴۸ است. امسال سازمان سلامت جهان (سازمان بهداشت جهانی) شعار این روز را «سلامت من، حق من» نام‌گذاری کرده است. یکی از دلایل انتخاب این شعار این است که مردم در همه نقاط جهان و کشورها باید از یک حقوق حداقلی در حوزه سلامت برخوردار باشند و تامین و توجه به تمام ابعاد سلامت شهروندان برعهده دولت هاست.

وی افزود: متاسفانه ما در کشور با گرفتاری و مشکلات زیادی در حوزه سلامت روبه رو هستیم. اولین و مهمترین مشکل ما مشکل معرفتی است؛ چرا که در کشور ما برداشت درست و صحیحی از مفهوم سلامت و ابعاد آن وجود ندارد. افراد بدون توجه و آگاهی در حوزه سلامت به این مطالب ورود و اظهار نظر می‌کنند و این اظهار نظرها در بسیاری از موارد غیر علمی و گاهی حاوی نکات اشتباه است. امروزه شاهدیم مردم در معرض بیماری‌های واگیر و غیر واگیر، اختلالات، رنج و عذاب ناشی از درگیری‌ها و جنگ‌ها هستند و زیر انبار سلاح‌های دولت‌های ستمگر در تمام نقاط دنیا تحت فشار قرار گرفته و سلامت آنها به خطر افتاده است. همچنین علاوه بر دردی که مردم در اثر جنگ‌ها متحمل می‌شوند، می توان به بحران آب و هوا و عدم دسترسی به آب و هوای سالم نیز اشاره کرد که حتی گفته می‌شود به همین دلایل هر ۵ ثانیه یک مرگ رخ می‌دهد. به هر حال انتخاب این شعار برای جلب توجه دولت‌ها به امر سلامت است. به همین منظور، حدود ۱۴۰ کشور در قوانین اصلی و مادر خود همانند قانون اساسی، سلامت را به عنوان یکی از مصادیق حقوق بشر و حق شهروندی پذیرفته‌اند. بقیه کشورها هم به این موضوع توجه دارند؛ اما مهمترین موضوع نگران کننده این است که تعداد چهار و نیم میلیارد از جمعیت جهان از دسترسی به خدمات مناسب سلامت محروم هستند.

رییس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی با بیان اینکه روز جهانی سلامت باید ما را به صرافت و تفکر وا دارد، گفت: باید نگاه ما به حوزه سلامت وسیع و عمیق شود؛ چرا که دسترسی به خدمات با کیفیت یکی از نیازهای مردم در حوزه سلامت است. مردم باید از اطلاعات صحیح، آب آشامیدنی سالم، تغذیه مناسب، مسکن با کیفیت و داشتن شغل در شان خود بهره‌مند باشند. تمام این موارد با سلامت افراد ارتباط تنگاتنگ دارد. شرایط محیطی مناسب و عدم تبعیض بین شهروندان در ارایه خدمت از جمله نکاتی است که باید به آن در روز جهانی سلامت توجه کنیم. سلامت تنها به معنای ساختن بیمارستان یا افزایش تخت بیمارستانی نیست. سلامت با تامین مسکن، شغل، عدم تبغیض و توزیع عدالت در ثروت، قدرت و ارایه خدمات مرتبط است.

وی ادامه داد: سلامت سه جز دارد که شامل؛ سلامت جسمانی، سلامت روان و سلامت اجتماعی است. این سه جز از یکدیگر جدانشدنی هستند و هر سه با هم سلامت یک فرد را تشکیل می‌دهند و هر کدام برای خود تعریف و معیار اندازه‌گیری دارند. به هرحال روز جهانی سلامت مناسبت خوبی است که هم دولت ها را متوجه وظایف خود کند و هم مردم را آماده سازد تا از سلامت خود مراقبت کنند. باید در تمام ابعاد سواد سلامت مردم را ارتقا ببخشیم. سواد سلامت یک مهارت شناختی و اجتماعی است که مردم را قادر به دسترسی و جستجوی اطلاعات در حوزه سلامت می‌کند. همچنین در این زمینه مردم باید توانایی فهم اطلاعات و ارزیابی از صحت و سقم آن را داشته و سپس به آنها عمل کنند. البته برای به کارگیری اطلاعات در تمام ابعاد حوزه سلامت باید امکانات و اطلاعات لازم در اختیار مردم گذاشته شود. این اطلاعات باید در پلتفرم‌های مورد تایید کارشناسان و مراجع رسمی باشد. متاسفانه در فضای مجازی اطلاعات غلط و گمراه کننده زیاد است؛ حتی در پایگاه های معتبر خبری هم شاهد تبلیغات زرد به خصوص در حوزه سلامت روان هستیم. این اطلاعات در بسیاری از موارد غیر علمی و گمراه کننده است.

دکتر منتظری تاکید کرد: سلامت مردم با تامین شغل، مسکن و محیط زندگی ارتباط دارد. اگر به این نکات توجه نشود، مدام باید بیمارستان ساخت و تخت های بیمارستان را افزایش داد؛ در حالیکه اگر شغل افراد در شان آن ها باشد، مسکن مناسب داشته باشند و در محیط زندگی سالم، شاداب و پر نشاط قرار گیرند، نیاز به بیمارستان و تخت بیمارستانی نخواهند داشت؛ اما ما متاسفانه این بخش‌ها را فراموش کرده ایم. روز جهانی سلامت برای یادآوری این امور است که جزو حقوق شهروندی شمرده می‌شود. باید دولت و حکومت‌ها به  این موارد توجه جدی کرده و از متخصصان سلامت مشورت بگیرند. تربیت متخصص و پزشک به تنهایی نمی تواند ضامن سلامت مردم باشد.

وی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه در دانشگاه ها پژوهش های خوبی انجام شده ولی توجهی به این یافته‌ها نمی‌شود، گفت: برای نمونه در یک پایان نامه ارتباط مرگ بر اثر بیمارهای قلبی و عروقی با سرانه مسکن در یکی از بیماستان‌های آموزشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد؛ مرگ و میر کسانی که سرانه مسکن آن‌ها زیر ۱۰ متر بود نسبت به کسانی که سرانه بالاتری را داشتند، سه برابر بیشتر بود از این دست شواهد زیاد است؛ اما گویا کسی نیست تا به این یافته‌ها توجه کند. امیدوارم روز جهانی سلامت یادآور مناسبی برای فهم بهتر حکومت و مردم از مسئولیت های خویش در این زمینه باشد.